Προληπτική ορθοδοντική για Παιδιά: η βέλτιστη θεραπεία
Ορθοδοντικές Υπηρεσίες για παιδιά, εφήβους και ενήλικες.
Προληπτική Ορθοδοντική
Όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα
Με γνώμονα “κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν” για κάθε ειδικότητα της ιατρικής και της οδοντιατρικής, θα συστήναμε μια πρώτη επίσκεψη σε ορθοδοντικό, να γίνεται νωρίς για να προσδιορίσει εάν υπάρχει ή όχι πρόβλημα, και εφόσον υπάρχει, το βαθμό της σοβαρότητας του, καθώς και τον κατάλληλο χρόνο έναρξης της θεραπείας.
Η προληπτική ορθοδοντική, η οποία εφαρμόζεται από μικρές ηλικίες ξεκινάει όσο γίνεται νωρίτερα, από την ηλικία των 4-8 ετών. Αντιμετωπίζονται έτσι τα προβλήματα, όπως οι πρόωρες απώλειες παιδικών δοντιών, ο παρατεταμένος θηλασμός του δακτύλου και η προώθηση της γλώσσας. Ολοκληρώνεται, με την έγκαιρη τοποθέτηση μηχανισμών διατήρησης του χώρου ή διαφόρων άλλων κινητών ορθοδοντικών μηχανημάτων, τα οποία είναι γνωστά ως μασελάκια.
Στην περίπτωση αυτή, τα παιδιά εξοικειώνονται έτσι, ώστε η τοποθέτηση τους και η εφαρμογή στο στόμα να γίνεται με μεγάλη ευκολία και άνεση από τα ίδια καθημερινά, στο σπίτι ή στο παιχνίδι, σύμφωνα με τις οδηγίες του ορθοδοντικού.
Ο έλεγχος και η ενεργοποίηση, όλων των ορθοδοντικών μηχανημάτων, γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα από τον θεράποντα ορθοδοντικό ώστε, αφενός η χρήση τους να γίνεται πάντοτε με την μέγιστη ασφάλεια για όσο διάστημα απαιτείται, και αφετέρου να εξασφαλίζεται άριστο αποτέλεσμα.
Η διάρκεια της θεραπείας μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τη συνεργασία του κάθε παιδιού και στόχο έχει να προλάβει και να αποτρέψει την εκδήλωση μιας ορθοδοντικής ανωμαλίας. Μέση διάρκεια είναι το διάστημα μεταξύ 1-2 ετών.
Ορθοπεδική-Λειτουργική Θεραπεία
Η Ορθοπεδική θεραπεία ή λειτουργική ορθοδοντική θεραπεία εφαρμόζεται στα παιδιά -κυρίως- της προεφηβικής ηλικίας των 9-12 ετών. Σε αυτή τη θεραπεία, χρησιμοποιούνται ειδικοί κινητοί ή ακίνητοι ορθοδοντικοί μηχανισμοί ή και συνδυασμός αυτών.
Ο στόχος της Ορθοπεδικής-λειτουργικής παρέμβασης, η οποία τις περισσότερες φορές προηγείται της ορθοδοντικής θεραπείας, έχει να κάνει με την ΗΠΙΑ και ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ καθοδήγηση του αυξητικού δυναμικού των γνάθων, που υπάρχει ΜΟΝΟ σε αυτές τις ηλικίες, προς την αρμονικότερη κατεύθυνση της διάπλασης του προσώπου, και εκφράζεται καλύτερα, ιδιαίτερα εκεί, όπου εντοπίζονται οι σκελετικές δυσαρμονίες στο πρόσωπο ή στις γνάθους. Επιτυγχάνεται τελικά με αυτή τη θεραπεία, η βέλτιστη ανάπτυξη του προσώπου, με τα καλύτερα αισθητικά, αλλά και λειτουργικά αποτελέσματα στη μάσηση, την αναπνοή και την κατάποση, ενώ παράλληλα αποδίδονται και άριστες σκελετικές σχέσεις των γνάθων.
Επισημαίνεται ιδιαίτερα, ότι τα αποτελέσματα της θεραπείας αυτής επιτυγχάνονται μόνο στην προεφηβική ηλικία, και όχι αργότερα, δηλαδή μετά την ολοκλήρωση της ανάπτυξης του παιδιού. Αυτό, γίνεται γιατί, με το τέλος της αύξησης του σκελετού του προσώπου, οι σκελετικές δυσαρμονίες και ανωμαλίες, οι οποίες δεν έχουν θεραπευθεί έγκαιρα με την συντηρητική ορθοπεδική-λειτουργική θεραπεία, αντιμετωπίζονται αργότερα -αναγκαστικά- με τελείως διαφορετικό τρόπο και κυρίως με σύγχρονα μέσα, όπου -τις περισσότερες φορές- απαιτούνται εξαγωγές μονίμων δοντιών ή και πολύπλοκες χειρουργικές επεμβάσεις σε συνδυασμό με την ορθοδοντική θεραπεία για την απόδοση ικανοποιητικών αποτελεσμάτων.
Κατασταλτική Ορθοδοντική
Η κατασταλτική ορθοδοντική θεραπεία συνήθως αρχίζει κατά την περίοδο του μικτού οδοντικού φραγμού, δηλαδή όταν συνυπάρχουν μέσα στο στόμα παιδικά (νεογιλά) δόντια ταυτόχρονα μαζί με κάποια μόνιμα, μεταξύ των 7-9 ετών. Σκοπό έχει, την αναχαίτιση της εξέλιξης των οδοντικών προβλημάτων, τα οποία τυχόν υπάρχουν ή και συνυπάρχουν μαζί με ήπιες σκελετικές δυσαρμονίες των γνάθων.
Αυτά τα προβλήματα, εάν αφεθούν χωρίς την έγκαιρη θεραπευτική αντιμετώπιση τους, θα επιδεινωθούν στο μέλλον, με αποτέλεσμα να εκδηλώνονται αργότερα σοβαρότερες καταστάσεις, όπως προβλήματα συνωστισμού των δοντιών, λόγω έλλειψης χώρου, με στροφές, εκτοπίσεις ή εγκλεισμό κάποιων δοντιών (συνήθως κυνοδόντων, προγομφίων), διαστήματα, αραιοδοντίες κλπ, τα οποία απαιτούν μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας και μακρύτερο χρόνο θεραπείας.
Αυτή η χρονική περίοδος είναι η καταλληλότερη για την αντιμετώπιση των συγκλεισιακών ανωμαλιών και στις τρεις διαστάσεις του χώρου, δηλαδή στο εγκάρσιο, στο οριζόντιο και στο κατακόρυφο επίπεδο, που εκδηλώνονται είτε ως σταυροειδής σύγκλειση, είτε ως υπερ-σύγκλειση, είτε ως βαθιά δήξη ή και ως πρόσθια χασμοδοντία.
Με απλά λόγια, επιτυγχάνεται με αυτόν τον τρόπο, η έγκαιρη αποτροπή της εκδήλωσης ασυμμετριών στο πρόσωπο, μέσω της καταστολής τυχόν σκελετικών δυσαρμονιών στις σχέσεις των γνάθων .
Επανορθωτική Ορθοδοντική εφήβων
Η επανορθωτική ορθοδοντική πραγματοποιείται στον μόνιμο οδοντικό φραγμό, όταν πλέον έχουν αντικατασταθεί όλα τα παιδικά (νεογιλά) δόντια, δηλαδή μετά τα 12 έτη. Σκοπό έχει, την τελική αποκατάσταση και τη θεραπεία των ήδη υπαρχόντων ορθοδοντικών προβλημάτων, τα οποία έχουν εγκατασταθεί και παρατηρούνται πλέον, στα μεγαλύτερα παιδιά.
Η θεραπεία αυτή περιλαμβάνει και εφαρμόζει μια τεράστια ποικιλία σύγχρονων ορθοδοντικών εμβιομηχανικών μέσων, στα οποία συγκαταλέγονται από τα γνωστά μεταλλικά σιδεράκια μέχρι τα πλέον μοντέρνα, διακριτικά, πολύ υψηλής αισθητικής αλλά και προδιαγραφών καινοτόμων υλικών της σύγχρονης ορθοδοντικής.
Η διάρκεια μιας επανορθωτικής θεραπείας ποικίλει ανάλογα με τη σοβαρότητα και το είδος του προβλήματος, το στάδιο της σκελετικής ωριμότητας, αλλά και της συνεργασίας του εφήβου, όσον αφορά στην ορθή, αλλά και πιστή τήρηση των οδηγιών, που δίδονται από τον ορθοδοντικό σε όλη τη διάρκεια μιας ορθοδοντικής αποκατάστασης. Συνήθως, για μια πλήρη και επιτυχή επανορθωτική θεραπεία απαιτούνται 6-18 μήνες.
Ορθοδοντική θεραπεία ενηλίκων
Οι λόγοι, που οι ενήλικες σήμερα καταφεύγουν σε αναζήτηση μιας ορθοδοντικής θεραπείας ποικίλουν. Οι συνηθέστεροι και επικρατέστεροι είναι κυρίως αισθητικοί. Αυτό από μόνο του, διαμορφώνει μια πολυπληθή κατηγορία ατόμων σε εύρος ηλικιών, με αυξημένες απαιτήσεις, τόσο στη συντομία της συνολικής θεραπείας, όσο στην άνεση και τη διακριτικότητα των ορθοδοντικών υλικών κατά την εφαρμογή τους.
Πέραν όμως, από τον αισθητικό παράγοντα, που είναι και ο βασικός συντελεστής της λήψης της τελικής απόφασης στις μεγαλύτερες ηλικίες, μπορεί να συνυπάρχουν και πιο σύνθετα προβλήματα υγείας (όπως, πχ. ανοσοβιολογικά, αιματολογικά, καρδιοαγγειακά, διαβητολογικά, οστεοπόρωσης, ρευματοειδούς αρθρίτιδας, νεοπλασιών, αλλεργίων, κλπ), τα οποία από μόνα τους χρήζουν ειδικής αντιμετώπισης, σε στενή συνεργασία πάντα με τους θεράποντες ιατρούς του ασθενούς.
Συνήθως, οι περισσότεροι ενήλικες μέσης και προχωρημένης ηλικίας, που θα επισκεφθούν ορθοδοντικό, αντιμετωπίζουν και μια πληθώρα γενικών, αλλά και λειτουργικών οδοντιατρικών προβλημάτων, τα οποία λαμβάνονται σοβαρά υπόψη, στη διαμόρφωση του τελικού σχεδίου θεραπείας.
Ως τέτοια ορίζονται τα περιοδοντικά προβλήματα υποχώρησης των ούλων, η μεγάλη κινητικότητα δοντιών με μικρές ή μεγάλες μετακινήσεις ομάδων δοντιών από την αρχική τους θέση, οι μεμονωμένες ή εκτεταμένες εξαγωγές του παρελθόντος, οι κακές προσθετικές εργασίες, οι σκελετικές δυσμορφίες με ή χωρίς ασυμμετρίες στο πρόσωπο, οι ψυχολογικές διαταραχές κ.α. Οι περισσότεροι ενήλικες ασθενείς απαιτούν και τη συνδρομή συναδέρφων και από άλλες οδοντιατρικές ειδικότητες (γενικοί οδοντίατροι, περιοδοντολόγοι, στοματολόγοι, γναθοχειρουργοί κλπ), με στόχο τη δημιουργία του καλύτερου δυνατού χαμόγελου, το οποίο θα προσφέρει εκτός των άλλων, και ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του ασθενούς.
Εξειδικευμένες Ορθοδοντικές Υπηρεσίες
Υπάρχουν οι εξειδικευμένες ορθοδοντικές υπηρεσίες, στις οποίες εντάσσονται η αποφρακτική άπνοια ύπνου, τα προβλήματα κροταφογναθικής δυσλειτουργίας ποικίλης αιτιολογίας, που μπορεί να συνοδεύονται από επώδυνα ή μη κλινικά συμπτώματα, οι ασυμμετρίες του προσώπου, οι σχιστίες, οι οποίες μπορεί να εντοπίζονται ετερόπλευρα ή αμφίπλευρα στην γνάθο στην υπερώα, στα χείλη ή και σε αμφότερα (γναθο-χειλεο-υπερωιο-σχιστίες). Επίσης, υπάρχουν τα κρανιοπροσωπικά σύνδρομα και οι ανωμαλίες, οι οποίες είναι συγγενούς αιτιολογίας, καθώς και τα έντονα σκελετικά προβλήματα ποικίλου βαθμού, με τις δυσμορφίες στο πρόσωπο και στις γνάθους.
Η αντιμετώπιση όλων των παραπάνω προβλημάτων, απαιτεί μακροχρόνιες συνδυαστικές θεραπείες και παρεμβάσεις πολλών ιατρικών και οδοντιατρικών ειδικοτήτων, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις είναι αναγκαία η ύπαρξη και η υποστήριξη από ιδιαίτερα εξειδικευμένα κέντρα για την παρακολούθηση και την αποκατάσταση. Οι απαραίτητες εμπλεκόμενες ειδικότητες είναι πολλές, κυρίως όμως της χειρουργικής (γναθοχειρουργικής, γενικής, πλαστικής), ΩΡΛ, Ορθοδοντικής, κ.ά.
Σε όλες τις περιπτώσεις εξασφαλίζεται το καλύτερο αισθητικό και λειτουργικό αποτέλεσμα και προσφέρεται η υψηλότερη δυνατή ποιότητα ζωής.
Αόρατα Σιδεράκια
Ανάλογα με το υλικό κατασκευής και την τεχνική που εφαρμόζεται διακρίνονται στις παρακάτω κατηγορίες:
1) Τα διαφανή “σιδεράκια” τα οποία μορφολογικά προσομοιάζουν στο μέγεθος και το σχήμα των κλασικών, αλλά με τη μεγάλη διαφορά ότι κατασκευάζονται από διαφορετικά υλικά. Για την κατασκευή τους χρησιμοποιούνται τα κεραμικά (πορσελάνη) ή πλαστικά υλικά, τα οποία αντιγράφουν άριστα το χρώμα της επιφάνειας του δοντιού και καθιστούν την παρουσία τους εξαιρετικά ελκυστική.
2) Η γλωσσική τεχνική είναι αυτή πού με τα μέσα και τον τρόπο που χρησιμοποιείται, προσφέρει υψηλή διακριτικότητα, αφού γίνεται συγκόλληση στην εσωτερική πλευρά των δοντιών, τη γλωσσική, και η πρόσθια επιφάνεια του δοντιού αφήνεται ουσιαστικά ελεύθερη, πράγμα που καθιστά την παρουσία τους ουσιαστικά μη ορατή. Μειονεκτεί, στο κόστος, λόγω της υψηλής εργαστηριακής δαπάνης
3) Οι διαφανείς νάρθηκες
Είναι τελείως διαφανείς θερμοπλαστικές μεμβράνες, όπως φαίνονται και στις φωτογραφίες, οι οποίες με τη συστηματική καθημερινή εφαρμογή και εναλλαγή τους, εξασφαλίζουν βήμα-βήμα την τρισδιάστατη μετακίνηση των δοντιών.